Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον...

Σαν έξαφνα, ώρα μεσάνυχτ' , ακουσθεί αόρατος θίασος να περνά με μουσικές εξαίσιες, με φωνές- την τύχη σου που ενδίδει πια, τα έργα σου που απέτυχαν, τα σχέδια της ζωής σου που βγήκαν όλα πλάνες, μη ανοφέλετα θρηνήσεις. Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος, αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που φεύγει. Προ πάντων να μη γελασθείς, μην πεις πως ήταν ένα όνειρο, πως απατήθηκεν η ακοή σου. μάταιες ελπίδες τέτοιες μην καταδεχθείς. Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος, σαν που ταιριάζει σε που αξιώθηκες μια τέτοια πόλι πλησίασε σταθερά προς το παράθυρο, κι άκουσε με συγκίνησιν, αλλ' όχι με των δειλών τα παρακάλια και παράπονα ως τελευταία απόλαυσι τους ήχους, τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου, κι αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που χάνεις.

Κ. Π. Καβάφης

Kαληνύχτα Ελλάδα μου, γλυκιά μου πατρίδα....

Η αιρετική διανόηση έγινε φτωχότερη

«Είναι προτιμότερο να είσαι μια κραυγαλέα, μια φανταχτερή αποτυχία, παρά μια μετριοπαθής επιτυχία». Δεν ξέρω πόσοι συμφωνούν με αυτή την άποψη ή πόσοι την καταλαβαίνουν, αλλά είναι γεγονός ότι όταν την ανέφερε ο Malcolm McLaren από το βήμα του 5^ου Marketing Directors’ Forum που είχε διοργανώσει το 2007 το περιοδικό Marketing Week, προκάλεσε πλήθος σχολίων από τους συνέδρους. Ίσως αυτό να ήταν το μεγαλύτερο προτέρημα του θρυλικού ιμπρεσάριου των Sex Pistols, του ανθρώπου που θεωρείται – και δικαίως – ο πρωτεργάτης του πανκ κινήματος. Είχε ένα μαγικό χάρισμα να καθηλώνει με τις απόψεις του, ακόμα και τις πλέον ακραίες. Να τις υποστηρίζει με τέτοιο τρόπο που να σε κάνει να προβληματίζεσαι για το αν η διαφωνία που έχεις με αυτές είναι τελικά σωστή ή λάθος. Ο Malcolm McLaren έφυγε από τη ζωή στις 8 Απριλίου, αφήνοντας ένα δυσαναπλήρωτο κενό στην αιρετική διανόηση. Την οποία μάλιστα φρόντισε με μαεστρία να μεταλαμπαδεύσει και στον κόσμο των επιχειρήσεων. Δεν υπάρχουν σήμερα πολλοί άνθρωποι που να μην φοβούνται την αποτυχία. Που να μην διστάζουν να πουν την «αιρετική» άποψή τους και να την υποστηρίξουν με σθένος. Ο McLaren ήταν ένας από αυτούς. «Το εμπορικό κατάστημα έχει αντικαταστήσει την εκκλησία ως χώρος λατρείας στη σύγχρονη κοινωνία. Τα ψώνια και η διασκέδαση είναι πλέον έννοιες αλληλένδετες και η λέξη «shoppertainment» αποκτά βαρύνουσα σημασία στην καθημερινότητά μας». Malcolm θα μας λείψεις....

Περί Παθών, Νηστείας και Μεγάλης Εβδομάδας

Το παρακάτω κείμενο αποτελεί πόνημα ενός εκλεκτού φίλου και συνοδοιπόρου, του Αποστόλη। Πραγματεύεται ένα τεράστιο ζήτημα, το οποίο κατά καιρούς μας έχει απασχολήσει όλους। Χωρίς να θέλω να προκαταβάλω, συμφωνώ απόλυτα με κάθε του λέξη। Και ευχαριστώ θερμά τον Αποστόλη που μου έδωσε την άδεια να το δημοσιεύσω

1. Τα πάθη υπάρχουν σε κάθε άνθρωπο. Δεν υπήρξε ούτε θα υπάρξει άνθρωπος που να μην έχει πάθη. Κι αυτά τα πάθη τα υποδαυλίζουν ΣΥΝΕΧΩΣ οι δαίμονες (ένας δαίμονας για κάθε διαφορετικό πάθος: άλλος για τις σαρκικές ηδονές, άλλος για φιλαργυρία, λαιμαργία, κλεπτομανία, κατάκριση, ψευδολογία, οκνηρία, υβρολογία, φιλοτομαρισμός, περηφάνια, υπέρμετρη φιλοδοξία κλπ). Η ύπαρξη παθών δεν είναι κατ’ ανάγκη κάτι κακό. Είναι όπως οι εχθροί που έχουμε. Μας αναγκάζουν να γινόμαστε πιο δυνατοί, ώστε να τους αντιμετωπίζουμε. Κακό είναι όταν ενδίδουμε στα πάθη, γιατί τότε διαπράττουμε αμαρτία. Στους παντρεμένους οι σαρκικές απολαύσεις ΔΕΝ αποτελούν αμαρτία. Μάλιστα ο Απόστολος Παύλος γράφει, στην Α΄ Επιστολή του προς Κορινθίους, να μην απέχει από το σεξ το ζευγάρι (εκτός αν γίνεται μετά από κοινή απόφαση, και μόνον για κάποιο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα), για να μην δίνει το δικαίωμα στον αντίστοιχο δαίμονα, να το εκμεταλλευθεί, σπέρνοντας πονηρές ορέξεις.

2. Στην περίοδο νηστείας, ο Χριστιανός πρέπει να περιορίζει ΟΛΑ τα πάθη του, είναι δηλαδή ένας αγώνας επιβολής του πνεύματος πάνω στο σώμα, γιατί όλα τα πάθη προέρχονται από τις υποδαυλισμένες ανάγκες του σώματος. Δεν έχει νόημα να απέχουμε από το κρέας και τα γαλακτοκομικά και την ίδια ώρα να βασανίζουμε τους αδελφούς μας, ή την οικογένειά μας, με την εγωιστική συμπεριφορά μας. Επομένως κατά τη νηστεία ο Χριστιανός πρέπει να βγάζει τον καλύτερο εαυτό του. Ο αγώνας κατά των παθών είναι ο πιο δύσκολος, γιατί ο αντίπαλος είναι ο ίδιος μας ο εαυτός, αλλά και ο πιο όμορφος! Οι Χριστιανοί ΔΕΝ κλαίνε, δεν βαρυγκομάνε για τη νηστεία τους, αλλά ούτε και την διαφημίζουν. Δεν την κρύβουν βέβαια, όταν είναι καθιερωμένη νηστεία από την Εκκλησία, γιατί αυτό δεν είναι Χριστιανικό. Όσο περισσότερο αγώνα κάνει κάποιος για να κόψει τα πάθη του, τόσο καλύτερος Χριστιανός γίνεται, επομένως τόσο περισσότερο προσεγγίζει (αγαπάει) τον Χριστό. Κι όσο περισσότερο αγαπάει τον Χριστό, τόσο περισσότερο αγαπάει και όλα τα πλάσματά Του και κυρίως τους ανθρώπους. Αυτή άλλωστε είναι η διαφορά του Χριστιανού από τους υπολοίπους: ότι ο Χριστιανός αγαπάει όχι μόνον εκείνους που τον αγαπούν, αλλά ΚΑΙ τους εχθρούς του. Οι Χριστιανοί ξέρουν ότι θα αναστηθεί ο Χριστός και δεν κάνουν ότι δεν το γνωρίζουν. Βιώνουν όμως τον πόνο Του, μέσω της νηστείας των παθών, που κάνουν. Δεν πονάνε οι ίδιοι (αλίμονο) ούτε και υπάρχει τίποτε το μαζοχιστικό επάνω τους, γιατί ο μαζοχισμός είναι δαιμονική ενέργεια. Δεν υπάρχει πείνα για τον πόνο, αλλά μόνο για τον περιορισμό των παθών τους. Υπάρχει στέρηση, ναι, αλλά αυτό απέχει πολύ από την λατρεία του πόνου. Δεν υπάρχει όλεθρος.

3. Το «ακομπλεξάριστα και λυσσαλέα δηλαδή φυσιολογικά» είναι κάτι εκτός Χριστιανισμού. Η λατρεία για τον έρωτα οδηγεί σε καταστάσεις ανεξέλεγκτες που μπορούν να φτάσουν μέχρι την καταστροφή της ψυχής. Αυτό ισχύει για οτιδήποτε λατρεύουμε. Όσο περισσότερο χώρο της καρδιάς μας διαθέτουμε για άλλα πράγματα (έρωτες, φιλοδοξίες, «πάσης φύσεως κολλήματα» κλπ) τόσο λιγότερο αφήνουμε για τον Χριστό. Κι όταν λείπει ο Χριστός…Ο έρωτας είναι πάθος και μάλιστα το ισχυρότερο όλων, γι’ αυτό είναι και το πιο δύσκολο στη διαχείρισή του. Το σωστό είναι να μπορείς να το στρέψεις μόνο προς τη γυναίκα που παντρεύτηκες. Γι’ αυτό οι δαίμονες κάνουν τα αδύνατα – δυνατά, ώστε να γιγαντώσουν αυτό το πάθος και μάλιστα προς κατεύθυνση εκτός γάμου. Αυτός είναι και ο λόγος που δύο ερωτευμένοι ενώ περνάνε καλά ως ανύπαντροι, όταν παντρευτούν αρχίζουν τα προβλήματα στη σχέση τους. Ο διάβολος δηλαδή δεν μπορεί να αντέξει ότι τους έχει χάσει από πελάτες (ως παντρεμένοι δεν αμαρτάνουν πλέον) και ξεκινάει το …σατανικό έργο του.

Δάνεια και από ευρωπαϊκές τράπεζες!

Δάνεια και κάρτες θα μπορούν σύντομα να πάρουν οι Έλληνες καταναλωτές από τράπεζες άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τους ευνοϊκότερους όρους που ισχύουν στα κράτη αυτά। Έτσι, ο Έλληνας καταναλωτής θα μπορεί να συνάψει καταναλωτικό δάνειο ή να εκδώσει πιστωτική κάρτα με χαμηλότερα επιτόκια που ισχύουν σε πολλά κράτη-μέλη της ΕΕ, στον βαθμό που και οι ξένες τράπεζες θα θελήσουν να εκμεταλλευθούν το άνοιγμα της ελληνικής αγοράς। Η σχετική οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκεται υπό διαμόρφωση αυτή την περίοδο και εξελίξεις αναμένονται τους προσεχείς μήνες.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι βάσει ενός ενιαίου εντύπου κόστους ομοειδών τραπεζικών προϊόντων το οποίο θα υπάρχει («έντυπο τυποποιημένων ευρωπαϊκών πληροφοριών καταναλωτικής πίστης» όπως ονομάζεται) ο Έλληνας καταναλωτής θα μπορεί ανά πάσα στιγμή να γνωρίζει πόσο «κοστίζει» για παράδειγμα ένα καταναλωτικό δάνειο ύψους 50.000 ευρώ, με 10ετή εξόφληση, στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ιρλανδία, την Ολλανδία, το Λουξεμβούργο κτλ., για όλες τις χώρες της ΕΕ. Στη συνέχεια θα μπορεί μέσω internet να επιλέγει την τράπεζα της αρεσκείας του και εφόσον έχει τα εχέγγυα που απαιτεί η κοινοτική τράπεζα θα συνάπτει το δάνειο ή αντιστοίχως θα εκδίδει πιστωτική κάρτα με επιτόκιο χαμηλότερο από αυτό κάποιας ελληνικής τράπεζας. Επίσης, οι καταναλωτές θα επωφελούνται από τραπεζικά προϊόντα που δεν διατίθενται στην Ελλάδα. Όπως εύκολα καταλαβαίνει κανείς, μια τέτοια εξέλιξη θα «ανοίξει» τη διαφημιστική αγορά, στο βαθμό βέβαια που κάποιες ευρωπαϊκές τράπεζες δουν ευκαιρίες στην ελληνική αγορά.

Το δάχτυλο μίκρυνε πολύ....

H δύσκολη οικονομική συγκυρία που διανύουμε δεν προέκυψε εξ παρθενογενέσεως. Ένας σοβαρός λόγος που συνέτεινε σε αυτό το αποτέλεσμα είναι η μοναδική ικανότητά μας να βάζουμε τα προβλήματα κάτω από το χαλί και να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Σήμερα όμως, αυτό το δάχτυλο...μίκρυνε πολύ. Δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι κάθε αγορά είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας. Συμφωνώ απόλυτα. Και στην ελληνική επιχειρηματικότητα κάναμε το ίδιο. Κρύβαμε τα προβλήματα ή τα ωραιοποιούσαμε. Σήμερα μιλάμε – μεταξύ άλλων - για κρίση στα media. Ως segment του κλάδου αυτού, αντίστοιχα προβλήματα αντιμετωπίζει και ο χώρος του Δωρεάν Τύπου. Από το 2000 και μετά, με την εμφάνιση της Metro, το συγκεκριμένο segment βίωσε μια πρωτοφανή ανάπτυξη, με εκατοντάδες νέους τίτλους να εμφανίζονται, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν είχαν ούτε στρατηγική, ούτε υγιή πρότυπα ανάπτυξης, ούτε έφερναν κάποια καινοτομία. Απλά οι εκδότες τους πίστευαν ότι είχαν βρει τρόπο για εύκολο χρήμα. Η σημερινή κρίση όμως έχει θέσει την αγορά αυτή σε ένα διαρκές ξεκαθάρισμα. Το αποτέλεσμα είναι να βλέπουμε τίτλους με τα χαρακτηριστικά που ανέφερα παραπάνω, να κλείνουν ο ένας μετά τον άλλο. Και να επιβιώνουν μόνο εκείνοι που έχουν κάτι να πουν, πρεσβεύουν μια καινοτομία, καλύπτουν μια ανάγκη. Μέχρι σήμερα κανείς δεν έλεγε ότι υπήρχαν δωρεάν έντυπα που ο μόνος στόχος τους ήταν να απορροφούν κρατική διαφήμιση, μέσα από επιχειρηματικές διαπλοκές. Κανείς δεν έλεγε ότι κάποιοι «εκδότες» εξέδιδαν δωρεάν έντυπα για ξέπλυμα χρήματος. Κανείς δεν έλεγε ότι κάποιοι από αυτούς εκβίαζαν διαφημιζόμενους και διαφημιστές για να τους δώσουν διαφήμιση. Με την έννοια αυτή, η σημερινή κρίση είναι καλοδεχούμενη. Ευχή όλων είναι ο Δωρεάν Τύπος να ξεκαθαρίσει από τους τυχοδιώκτες και όλους εκείνους που έκαναν κακό στην εικόνα του. Από εδώ και πέρα ένα δωρεάν έντυπο – αλλά και κάθε έντυπο γενικότερα – θα επιβιώνει μόνο εάν έχει κάτι να προσφέρει. Θεωρώ δεδομένο ότι από τη στιγμή που το τοπίο θα ξεκαθαρίσει, τα ποιοτικά δωρεάν έντυπα που θα παραμείνουν, θα αναδείξουν ακόμα περισσότερο τις μεγάλες δυνατότητές τους, τόσο απέναντι στο αναγνωστικό κοινό, όσο και απέναντι στη διαφημιστική αγορά.

«Μια γυναίκα θα αγοράσει οτιδήποτε για το οποίο νομίζει ότι το κατάστημα χάνει χρήματα» Κιν Χάμπαρντ

«Τα μεγάλο ερώτημα, στο οποίο δεν έχω καταφέρει ν' απαντήσω, παρά τα τριάντα χρόνια έρευνας στη γυναικεία ψυχή, είναι το τι θέλει μια γυναίκα» είχε πει ο Ζίγκμουντ Φρόιντ. Κι αν δεν απάντησε στο ερώτημα αυτό ολόκληρος Φρόιντ, γιατί άραγε να έχουμε απαιτήσεις να απαντηθεί από τους σύγχρονους marketers; Φευ! Διάβασα πρόσφατα σε ένα άρθρο της Walt Street Journal την άποψη ενός αμερικανού θεωρητικού του marketing, ο οποίος χαριτολογώντας είπε το αμίμητο «Αν η προσπάθεια που καταβάλαμε για να κατανοήσουμε τη γυναικεία ψυχοσύνθεση πήγαινε στη διαστημική έρευνα, τώρα θα πουλάγαμε χοτ-ντογκ στο φεγγάρι». Υπερβολή ή όχι, η γυναικεία ψυχοσύνθεση είναι αναμφίβολα δύσκολο να μελετηθεί κι αυτό δυσχεραίνει τη ζωή των marketers. Ταυτόχρονα όμως αποτελεί και μια πρόκληση γι’ αυτούς. Πρόσφατες οικονομικές μελέτες έδειξαν ότι η οικονομική ανάκαμψη θα ξεκινήσει από τις γυναίκες, οι οποίες αποκτούν διαρκώς μεγαλύτερη καταναλωτική δύναμη. Αναπόφευκτα λοιπόν, το σύγχρονο marketing πρέπει να στραφεί σε αυτές, να τις προσεγγίσει με τον τρόπο που αυτές θέλουν, να μιλήσει στη γλώσσα τους, να απαντήσει στις ανάγκες τους.

Ουδέν κακόν αμιγές καλού...

H επαναξιολόγηση και η αναθεώρηση παγιωμένων καταστάσεων στην ευρύτερη αγορά της επικοινωνίας, καταστάσεις που πλέον δεν δικαιολογούνται από την σκληρή πραγματικότητα της οικονομικής ύφεσης, δεν θεωρούνται κατ’ ανάγκη εξελίξεις αρνητικές. Όλοι συμφωνούμε ότι τα προηγούμενα χρόνια η λογική του «αυτόματου πιλότου» είχε δώσει μεν σημαντική ώθηση στην αγορά, δημιούργησε ωστόσο τις κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη ανορθόδοξων πρακτικών που σε βάθος χρόνου αποδείχθηκαν καταστροφικές. Τώρα που ήρθε η ώρα των διαρθρωτικών αλλαγών, διαβάζουμε και ακούμε για προτάσεις που πραγματικά είναι καινοτόμες, ουσιαστικές και άκρως δημιουργικές. Προτάσεις που δημιουργούν απορία γιατί τόσα χρόνια δεν είχαν κατατεθεί, δεν είχαν συζητηθεί, δεν είχαν υλοποιηθεί. Η τελευταία πρόταση που διαβάσαμε στον τύπο ακολουθεί αυτή τη λογική. Σύμφωνα με αυτή, η κυβέρνηση μελετά έναν διαφορετικό τρόπο επένδυσης της κρατικής διαφήμισης, περισσότερο αξιοκρατικό και εν τέλει, περισσότερο αποδοτικό κατά τη γνώμη μου. Ο τρόπος αυτός είναι ο εξής: το κράτος θα εμφανιστεί ως μεγάλος διαφημιζόμενος και θα αγοράσει χώρο και χρόνο για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες του, διανέμοντας διαφήμιση σε όλα τα μέσα με τον ίδιο τρόπο, εξασφαλίζοντας παράλληλα και τις αντίστοιχες εκπτώσεις. Στη συνέχεια ο αρμόδιος δημόσιος φορέας που θα κάνει τη σχετική συμφωνία, θα κατανέμει τον χώρο και τον χρόνο ανάλογα με τις ανάγκες των υπουργείων και των κρατικών φορέων, δημοσιοποιώντας με λεπτομέρειες τον αριθμό των καταχωρίσεων και των σποτ, τα μέσα που επέλεξε και το κόστος της διαφημιστικής δαπάνης. Πρόκειται για μια πρόταση που αναμφισβήτητα προάγει την αξιοκρατία και τη διαφάνεια, στοιχεία που τόσο λείπουν από την ελληνική πραγματικότητα και όλες τις εκφάνσεις της. Μια άλλη ενδιαφέρουσα πρόταση – είτε συμφωνεί κανείς μαζί της, είτε όχι – είναι αυτή της Ενωσης Επιχειρήσεων Διαφημιστικής Επικοινωνίας Βορείου Ελλάδος (ΕΕΔΕΒΕ), η οποία ζητά να αλλάξει με τροπολογία ο νόμος για την καταβολή του 30% της διαφήμισης του δημοσίου σε μέσα της περιφέρειας. Αντί για την κεντρική διάθεση των διαφημιστικών κονδυλίων από τους ίδιους τους κρατικούς οργανισμούς, η ΕΕΔΕΒΕ προτείνει να διαχωρίζεται εξαρχής το ποσοστό 30% για την περιφέρεια και να δίνεται μέσω spec σε διαφημιστικές εταιρείες που έχουν έδρα στην περιφέρεια. Γιατί μόνο έτσι θα σιγουρέψει ότι το 30% που ορίζει ο νόμος ότι πρέπει να πηγαίνει στα περιφερειακά μέσα θα πηγαίνει στα σίγουρα και δεν θα χάνεται σε κάποιους διαδρόμους διαφημιστικών εταιρειών.